Ahdi Durum

Türkiye ile Tunus arasındaki ekonomik ilişkiler 17 Nisan 1958 tarihli Ticaret Anlaşması’ndan bu yana sağlam temeller üzerinde yürütülmektedir. İlişkilerin ahdi zemini çeşitli alanlarda imzalanan anlaşmalarla (Tablo 1) günden güne güçlendirilmektedir.

Türkiye ile Tunus Arasında bir Serbest Ticaret Alanı kurulmasını öngören Ortaklık Anlaşması, 25 Kasım 2004 tarihinde imzalanmış, 1 Temmuz 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye, Tunus menşeli sanayi mallarının Türkiye’ye ithalatında gümrük vergilerini Anlaşmanın yürürlüğe giriş tarihinde sıfırlamıştır. Ülkemizden Tunus’a ihraç edilen sanayi ürünlerinin gümrük vergileri ise 1 Temmuz 2005 tarihinden itibaren küçük bir bölümünde kaldırılmış, geri kalanlar da belirli oranlarda azalmaya başlamıştır. Anlaşma kapsamındaki sanayi mallarının gümrük vergilerinin kaldırılması süreci 1 Temmuz 2014 tarihinde tamamlanmıştır. 2005 yılından bu yana iki ülke arasındaki ticaretin seyrini gösteren tablo ekte (Tablo 2) sunulmaktadır.

Önemli boyutta dış ticaret açığıyla karşı karşıya bulunan Tunus’un, dış ticaret açığının azaltılması için aldığı önlemler çerçevesinde, STA’nın 17. maddesi dayanak gösterilerek, 2018 yılı Bütçe Kanunu’na dercedilen ve 2020 yılı Bütçe Kanunu’yla uygulanması iki yıl daha uzatılan 36. maddeyle Serbest Ticaret Anlaşması eki Protokol I Liste II kapsamı Türkiye menşeli ürünlerden 33, 34, 40, 48, 61, 62, 63, 64, 72, 76, 84, 85 fasıllarına ait olanlar için CIF bedelinin %25’ini aşmamak kaydıyla yürürlükteki gümrük vergilerinin %90’ı oranında istisnai gümrük vergisi uygulanması hükme bağlanmıştır. 1 Ocak 2022 tarihine kadar uygulanacak gümrük vergilerinin, bu tarihten itibaren üç yıl içinde eşit oranlarda kademeli olarak indirilerek tamamen kaldırılması öngörülmektedir.

İkili Ticaret

1 Ocak 2018 tarihinden bu yana uygulanmakta olan sözkonusu tedbire rağmen ikili ticaretimiz gelişmeye devam etmektedir. Türkiye-Tunus arasındaki ikili ticaret hacmi 2020 yılında 1,09 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir. Ülkemiz, 2020 yılında Tunus’a 928 milyon Dolar (2019 yılında 887 milyon Dolar) ihracat gerçekleştirmiş olup, ithalatımız 160 milyon Dolar (2019 yılında 190 milyon Dolar) seviyesinde kalmıştır.

Tunus’a ihraç ettiğimiz ürünlerin başında dokuma, örme mensucat, teknik tekstil, ev tekstili, demir ve alaşımsız çelikten yarı mamuller, profiller, yassı hadde mamulleri ve borular, petrol gazları, yağları ve türevleri, kâğıt ve karton ürünleri, motorlu taşıtlar, otomotiv yedek parçaları, elektrikli ev aletleri, kabuklu meyveler, deniz ürünleri ve çeşitli gıda ürünleri, alüminyum çubuk ve profiller, plastikten ambalaj malzemeleri ve çeşitli giyim eşyası gelirken, ithal ettiğimiz ürünler bakımından ise; fosfat ve türevleri, elektrikli aletler, elektronik ürünler, devreler, kablolar, yaş meyve ve sebze, ayakkabılar, çeşitli giyim eşyası, pamuklu mensucat, otomotiv yedek parçaları, demir ve çelikten borular, deniz ürünleri, alüminyumdan ve plastikten eşyalar ağırlık teşkil etmektedir.

Yatırımlarımız

FIPA ve APII kayıtlarına göre Tunus’ta Türk işadamları tarafından kurulmuş 24’ü sanayi, diğerleri ticaret olmak üzere 200 civarında kayıtlı şirket bulunmaktadır. TAV tarafından gerçekleştirilen Enfidha Havaalanı projesi yaklaşık 550 milyon Dolarlık yatırımı temsil etmektedir.

Ülkemizin Tunus’a Mali Katkıları

Yasemin Devrimi sonrasında ekonomik dönüşümün sağlanabilmesini teminen, 2012 yılında ülkemiz tarafından Tunus’a 400 milyonu kredi (200 milyonu Eximbank kredisi), 100 milyonu hibe olmak üzere 500 milyon dolarlık destek sağlanmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda, 100 milyon Dolarlık hibe Tunus tarafına aktarılmış ve 200 milyon Dolarlık kredi kullandırılmıştır. 200 milyon Dolarlık bakiye meblağ için Kredi Anlaşması 6 Ağustos 2018 tarihinde imzalanmış olup, Tunus tarafı sözkonusu krediyi Tunus Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıklarının ekipman ihtiyaçları için kullanmayı kararlaştırmıştır.

Öte yandan, 29-30 Kasım 2016 tarihlerinde düzenlenen Tunus’a Ekonomik Destek ve Yatırım
Uluslararası Konferansı’nda (Tunisia2020) da ülkemizce 100 milyon Dolar ilave kredi desteği taahhüt edilmiştir.

Son olarak, Tunus’un COVID-19 salgınıyla mücadele çabalarına destek olmak amacıyla ülkemizce sağlanan 5 milyon Dolarlık bütçe desteği 29 Aralık 2020 tarihinde Tunus tarafına aktarılmıştır.

İlgili Dosyalar

Tablo 1.docx

Tablo 2.docx